Wat maakt dat mensen uit elkaar gaan?

Er zijn duizenden verschillende redenen waarom mensen uit elkaar gaan, zoveel redenen als er mensen zijn, eigenlijk. Tegelijkertijd is feitelijk maar één universele oorzaak die eraan ten grondslag ligt.

Waarom relaties stranden: veelgenoemde redenen

Als mediator hoor ik diverse redenen vaker terugkomen: we zijn uit elkaar gegroeid, we gaan allebei zo anders om met een belangrijke levensgebeurtenis en kunnen elkaar niet meer vinden, het gevoel is weg, we zijn te verschillend, we zitten vast, het vertrouwen is weg, er is te veel gebeurd. En dit is dan heel algemeen gezegd, want het ligt voor ieder stel en voor ieder mens natuurlijk veel genuanceerder.

Patronen waarin stellen vastlopen

De partners die gaan scheiding zitten er tot over hun over in; als mediator heb je het voorrecht om er wat meer van buiten naar te kunnen kijken. Wat ik dan vaak zie is dat mensen vaak met elkaar in een patroon zijn verwikkeld geraakt, dat ze inmiddels danig in de weg zit. Een opmerking van de één triggert negatieve gevoelens bij de ander, die daardoor reageert vanuit stress, en met die reactie weer negatieve gevoelens bij de ander raakt, die dan ook weer reageert vanuit stress en zo wordt de lus steeds verhitter. Ook komt het patroon voor waarbij de één zich terugtrekt en de ander ‘aan de poort klopt’. Hoe harder er aan de poort wordt geklopt, hoe verder teruggetrokken wordt, en hoe verder de partner zich terugtrekt, hoe harder de ander aanklopt. In het patroon, waar beiden de automatische neiging hebben om zich terug te trekken, loopt de communicatie stuk omdat er geen contact meer is. In alle varianten voelen beiden zich onmachtig om de lus te doorbreken.

De diepere oorzaak: onvervulde psychologische behoeften

Is zo’n patroon dan ook de oorzaak dat mensen uit elkaar gaan? Waarschijnlijk niet. Het meest waarschijnlijke is dat de gekwetste gevoelens en niet vervulde behoeften, die aan het patroon ten grondslag liggen, de oorzaak zijn. Het is een diep menselijke eigenschap is om op zoek te zijn naar vervulling van je psychologische behoeften, zoals bijvoorbeeld je geliefd voelen, jezelf kunnen zijn, je gewaardeerd of nodig voelen en ga zo maar door. Dat is voor iedereen iets anders. Universeel is wel dat, als je dat wat je nodig hebt niet (meer) bij elkaar kunt vinden, je langzaamaan zult gaan onthechten en uiteindelijk uit elkaar groeien. Zie daar die ene “universele oorzaak” van het uit elkaar gaan.

Relaties herstellen of respectvol loslaten

Als partners ergens in dit proces elkaar weten te vinden en – bijvoorbeeld met hulp van een relatietherapeut – dit van elkaar kunnen leren begrijpen, kan de relatie soms worden voortgezet, ofwel op een begripvolle manier afgehecht worden. In even zoveel gevallen lukt dit niet (meer) en komen de partners gevoelsmatig tegenover elkaar te staan. De noodkreet vanuit onvervulde behoeftes en gekwetste gevoelens wordt dan al snel een verwijt aan de ander. De mediator als buitenstaander kan de gevoelens achter de verwijten blijven zien. Voor de partners zelf is dit vaak (te) moeilijk, vanwege de voorgeschiedenis. Met hulp van de mediator is het dan toch mogelijk goede, werkbare afspraken te maken in mediation.

Zoals zangeres Nina Simone treffend zong:

I’m just a soul whose intentions are good,

oh Lord, please don’t let me be misunderstood

Overige relevante onderwerpen

• Scheiden met kinderen
• Uit elkaar en de financiën
• Wat is scheiden van tafel en bed?
• Scheiden van een narcist
• Wat kost mediation bij scheiding of uit elkaar gaan?

Geschreven door: Anne Marie Baud